Να σπάσουμε την σιωπή, τον φόβο, και τον τσαμπουκά της εργοδοσίας
Ανακοίνωση της Κλαδικής Τεχνών & Θεαμάτων σχετικά με τις καταγγελίες για εργοδοτική αυθαιρεσία και σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο του Πολιτισμού
Στο χώρο του πολιτισμού, έχουν δημοσιοποιηθεί πολλές καταγγελίες που αφορούν περιστατικά κακοποιητικών συμπεριφορών και σεξουαλικών παρενοχλήσεων, τις τελευταίες ημέρες. Ο κόσμος της τέχνης και του θεάματος βρίσκεται σε σοκ, αλλά σίγουρα όχι προ εκπλήξεως. Για κάθε νέα καταγγελία που γίνεται γνωστή, θα ακούσουμε και κάποια/-ο συνάδελφο να ξεφυσά πως «αυτά είναι εδώ και καιρό γνωστά». Και φυσικά, ούτε εμείς πέφτουμε από τα σύννεφα. Πρόκειται για έναν ακόμα εργασιακό χώρο, σε μία πατριαρχική κοινωνία. Είναι γνωστό επίσης, πως στο σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο, η εξουσία των αφεντικών διαιωνίζεται και συντηρείται από την σιωπή μας. Έπειτα από την καταγγελία της Μπεκατώρου από το χώρο του αθλητισμού, η Ζέτα Δούκα κατήγγειλε τον Κιμούλη για άσκηση σωματικής βίας και εργοδοτική αυθαιρεσία. Δεν είναι φυσικά αμελητέο ως γεγονός, το ότι πρόκειται για έναν «φτασμένο» καλλιτέχνη όλα τα προνόμια ενός άντρα παράλληλα. Η ματσό συμπεριφορά του είναι χέρι-χέρι με την πεποίθηση ότι «η τέχνη θέλει θυσίες» και ότι είναι σκληρή «η φύση του επαγγέλματος». Ακολούθησαν και άλλες καταγγελίες για τον ίδιο, αλλά και όχι μόνο. Πλήθος προσώπων όπως η Τζένη Μπότση, η Αγγελική Λάμπρη και η Λουκία Μιχαλά κατήγγειλαν δημόσια τον Κώστα Σπυρόπουλο για σεξουαλική παρενόχληση, τον Φιλιππίδη οι Παπαχαραλάμπους, Αναστασοπούλου, Δροσάκη και η Λυδία Σέρβου τον Δήμο Μούτση. Πέρα όμως από τις εργαζόμενες γυναίκες που κατήγγειλαν περιστατικά βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης, υπήρξαν και από άντρες. Οι ηθοποιοί Χάρης Τζωρτζάκης, Γιάννης Νιάρρος και Ερρίκος Μηλιάρης κατήγγειλαν τον σκηνοθέτη Κώστα Ζάππα για σεξουαλική παρενόχληση, ενώ ο ηθοποιός Γιώργος Λαμπάτος τον Σεφερλή για άσκηση ψυχολογικής και σωματικής βίας. Με βάση αυτές τις καταγγελίες, είναι πλέον εξόφθαλμη η κατάχρηση εξουσίας που ασκεί ο εκάστοτε σκηνοθέτης/εργοδότης. Και σίγουρα πέρα από τις καταγγελίες των δημοσίων προσώπων, υπάρχουν και πολλές ιστορίες «αόρατων» καλλιτεχνών, οι οποίες δεν έχουν βρεθεί υπό το φως της δημοσιότητας. Προσπαθώντας να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα, οι θύτες θα μας πούνε ότι είναι τέτοιες οι απαιτήσεις της δουλειάς μας και χρειάζεται πολύς ψυχολογικός και σωματικός κόπος. Όλως τυχαίως, η εντατικοποίηση αυτή φορτώνεται στις εργαζόμενες/ους, ώστε να κερδίζουν τα αφεντικά και τα μεγάλα ονόματα των παραγωγών. Τέτοιοι “ρομαντισμοί” συντηρούν το καθεστώς του θεάματος, καθώς ταυτόχρονα τα δικαιώματα των εργαζομένων μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Προσπαθούν να μας πείσουν ότι η δικιά τους οπτική περί τέχνης είναι πιο σημαντική από την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Επιπλέον, ας μη ξεχνάμε ότι πολλοί ήταν αυτοί που έσπευσαν να ξεπλύνουν τους θύτες. Την αρχή την έκανε ο Δ. Σταρόβας που δήλωσε για τον Σπυρόπουλο ότι ένας τέτοιος άνθρωπος με «ευγενική ψυχή» δεν γίνεται να έχει κάνει κάτι τέτοιο και ότι πρέπει να υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως ακόμα και σήμερα «είναι η φαντασίωση του μισού γυναικείου πληθυσμού». Ακόμα, προστίθεται η άκρως πατριαρχική ατάκα του Σταμάτη Φασουλή με χρήση προστακτικής κουκουλώματος προς τα θύματα «καθίστε φρόνιμα» και τον Καπελώνη να θεωρεί ότι είναι προτιμότερο ένας ηθοποιός να τρώει τασάκια από έναν σκηνοθέτη, παρά να κάθεται στον καναπέ του γράφοντας σχόλια στα social media. Αναρωτιόμαστε, μέσα σε ένα τέτοιο σύστημα, τι ρόλο μπορεί να παίξει ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρης Λιγνάδης, όταν το 2017 είπε την πολύ πρωτότυπη φράση «γιατί δε βγήκε νωρίτερα να μιλήσει;» αναφερόμενος στο αμερικανικό #MeToo.
Για τα ΜΜΕ, είναι πιο εύκολο το να δίνουν βήμα σε θύματα που είναι ήδη διάσημα και αυτονομημένα. Ευτυχώς, πολλοί και πολλές που βγήκαν να μιλήσουν έχουν μια καριέρα που δεν θα καταρρεύσει επειδή έκαναν καταγγελία. Αλλά είδαμε ότι σε περιπτώσεις που η καταγγελία δεν είναι εξίσου από celebrities, ειδικά άμα είναι κάπως «καθεστωτικός» ο θύτης, το συμβάν να αποσιωπάται από τα media (όπως η καταγγελία για τον μεγαλοδημοσιογράφο Κώστα Χατζή). Κάτι παρόμοιο πήγε να επιχειρήσει και ο Πέτρος Φιλιππίδης στέλνοντας εξώδικο στα κανάλια, ενώ ακόμα δεν είχε καν βγει κάποια καταγγελία. Φαινόταν να γνώριζε τι έρχεται. Ο Φιλιππίδης δεν θα ήταν μόνος του σε αυτό, όπως μάλλον και κανένας τόσο φτασμένος. Είναι φίλος και συνεργάτης του Δημοσθένη Βαρδινογιάννη (βλ. την εταιρία «Θεατρική Εστία» το 2005), με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Κι όμως, ακόμα και σε αυτές τις αντίξοες και αβέβαιες συνθήκες, μια ούτε διάσημη κι ούτε πλούσια, τόλμησε να μιλήσει. Πρόκειται για μια γυναίκα, που λόγω παρενόχλησης από τον Φιλιππίδη παράτησε το θέατρο. Η Νάνσυ Μάρκου σήκωσε κεφάλι ενάντια σε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του χώρου, πήρε κάθε ρίσκο χωρίς να ξέρει τι και αν θα ακολουθήσει. Σύντομα, θα καταγγείλουν μέσω του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών τις δικές τους εμπειρίες με τον Φιλιππίδη 14 ακόμα γυναίκες.
Εδώ μπορεί να έχουμε τρεις διαφορετικές μορφές εξουσίας και καταπίεσης μαζί: ο διάσημος – η ανερχόμενη, ο εργοδότης – ο εργαζόμενος, ο άντρας – η γυναίκα. Οφείλουμε να μην αμελούμε καμία πτυχή αν θέλουμε να χτυπήσουμε αυτό το σάπιο σύστημα στην ρίζα του. Να οργανώσουμε την τάξη μας ενάντια σε κάθε μορφή εξουσίας. Για έναν συνδικαλισμό που δεν θεωρεί δευτερεύουσας σημασίας τη πάλη ενάντια στο σεξισμό, και για μια τέχνη μακριά από τις ιεραρχίες του «star system» που προωθεί το θέαμα. Υπερασπιζόμαστε την αξιοπρέπεια μας, τα εργασιακά μας δικαιώματα , και οργανωνόμαστε ταξικά, για μια τέχνη ελευθεριακή σε κάθε επίπεδο, και σίγουρα όχι τέχνη για την τέχνη, πόσο μάλλον για το κεφάλαιο. Όσο αποκρύπτουμε τις πολλαπλές μορφές καταπίεσης χάριν μόνο μίας, θα καταλήγουμε να αφήνουμε τις υπόλοιπες στο απυρόβλητο και να αναπαράγονται. Στηρίζουμε τις φωνές των θυμάτων. Η ενοχή,ο φόβος και η ανασφάλεια που έχει εδραιωθεί στον χώρο του θεάματος, αλλά και σε όλους τους χώρους εργασίας, πρέπει να σπάσει. Ας ελπίσουμε όλο και περισσότερες/οι να πάρουν θάρρος από όσες/ους βγήκαν και μίλησαν, ειδικά οι ανερχόμενες/οι, οι λιγότεροι «φτασμένες/οι»,οι φοιτητές/τριες καλλιτεχνικών σχολών, η πλατιά μάζα που τόσο καιρό τα ζεί και δεν μιλάει γιατί δεν πιστεύει στην δύναμή της. Χρέος μας να δείξουμε έμπρακτα την αλληλεγγύη μας. Αυτό δεν περιλαμβάνει μόνο ηθοποιούς και το «δημιουργικό κομμάτι» του θεάματος, αλλά και κάθε θέση τεχνικού σε μια παραγωγή, όπου όντας «σε δεύτερη μοίρα» μπορεί να βιώνουν ίδια και χειρότερα.
Δεν χρειαζόμαστε φήμη ή το όραμα μιας ζωής μέσα στη χλιδή για να νικήσουμε. Χρειάζεται οργάνωση και αλληλεγγύη. Ως Α. Π. Ροσινάντε, ως εργαζόμενες/οι στην τέχνη και το θέαμα, επιθυμούμε να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού κλίματος, ώστε τα θύματα να αισθανθούν άνετα, να μιλήσουν, και οι θύτες να κρύβονται στις τρύπες τους μια και καλή. Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας στις δουλειές,στις σπουδές και στις ζωές μας μπορεί να σπάσει τον φόβο και να κάνει συλλογική υπόθεση την καταδίκη τέτοιων φαινομένων κοινωνικής σήψης. Πρόκειται για μια μάχη που μαίνεται συνεχώς και τώρα φαίνεται να γυρίζει υπέρ μας. Μπορούμε να ρίξουμε το καθεστώς εκμετάλλευσης από τα κάτω. Εάν έχετε να καταγγείλετε κάτι που συνέβη στον εργασιακό σας χώρο, μπορείτε να το κάνετε μέσω του σωματείου σας, το οποίο θα σας παρέχει τη νομική κάλυψη για τα δικάστικά σας έξοδα.
-ΚΑΜΙΑ ΜΟΝΗ ΚΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ,ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΗ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ, ΤΙΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΕΙΣ!
-Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΠΛΟ ΜΑΣ!
-ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΧΕΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΞΕΠΛΥΜΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΩΝ!
-ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΕΞΙΣΜΟ, ΜΙΑ ΜΑΥΡΗ ΣΕΛΙΔΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ!
Κλαδική Τεχνών & Θεάματος
https://rocinante.gr/5135-2/ΑνακοινώσειςΚλαδική Τεχνών & Θεαμάτων
